Paragraaf D. Financiering

De relevante treasuryrisico’s worden in het algemeen onderscheiden in renterisico’s, kredietrisico’s, liquiditeitsrisico’s, koersrisico’s en valutarisico’s. Binnen de Venrayse financieringssituatie zijn vooral renterisico’s, kredietrisico’s en liquiditeitsrisico’s van belang.

Renterisico

In de Wet fido zijn een kasgeldlimiet (korte schuld) en een renterisiconorm (lange schuld) opgenomen ten einde de invloed van (externe) rentewijzigingen op de financiële resultaten te beperken. Deze aspecten zijn hierna nader toegelicht.

De kasgeldlimiet is de norm voor het maximum bedrag waarbinnen de gemeente haar bedrijfsvoering met kortlopende gelden (met een rentetypische looptijd tot 1 jaar) mag financieren en bedraagt 8,5% van het begrotingstotaal. Indien de kasgeldlimiet gedurende langer dan drie kwartalen wordt overschreden dient de gemeente tot consolidatie over te gaan. Dit betekent dat een kortlopende schuld moet worden omgezet in een langlopende geldlening. In 2019 werd de kasgeldlimiet niet overschreden.

Het renterisico van de lange schuld: de renterisiconorm

De Wet fido definieert vaste schuld als opgenomen geldleningen met een rente-typische looptijd groter of gelijk aan 1 jaar. Met de renterisiconorm biedt de Wet fido een richtsnoer om renteaanpassingen van financieringen en beleggingen goed in de tijd te spreiden. Het doel van deze norm is beheersen van renterisico’s bij herfinancieringen. Om dat te bereiken mag het totaal aan renteherzieningen en aflossingen op grond van deze norm niet meer zijn dan 20% van het begrotingstotaal. De renterisiconorm is niet overschreden.

Kredietrisico

Kredietrisicobeheersing spitst zich voornamelijk op de kredietwaardigheid (en dus het risicoprofiel) van de tegenpartijen bij financiële transacties. Deze risico’s kunnen zich vooral enerzijds voordoen wanneer de gemeente geld gaat uitzetten (verstrekte geldleningen en beleggingen) en anderzijds wanneer de gemeente zich garant stelt voor de terugbetaling van geldleningen. Dit laatste wordt ook wel omschreven als een indirect kredietrisico.

Kredietrisico op geldleningen en beleggingen

Als gevolg van de Regeling schatkistbankieren mogen leningen worden uitgezet aan decentrale overheden (uitgezonderd toezichtrelaties) en mogen geen nieuwe beleggingen meer worden aangegaan. Dit beperkt het risico.
Gemeente Venray heeft deelnemingen en uitzettingen en deze zijn verantwoord onder de financiële vaste activa in de balans en kunnen als volgt worden gespecificeerd:

Deelnemingen

Per het einde van 2019 neemt de gemeente deel in het kapitaal van een aantal ondernemingen zoals hierna vermeld. Voor een uitgebreide informatie over deze deelnemingen wordt verwezen naar de paragraaf Verbonden partijen.

De leningen en beleggingen kunnen analoog aan de Wet fido naar de onderscheiden risicocategorieën worden uitgesplitst:

De beleggingen die door Forza Asset Management bij financials zijn gedaan hebben een rating van minimaal A; de beleggingen in landenobligaties hebben een solvabiliteitsrisico van 0%.
Gemeente Venray heeft geen contracten in derivaten.

Kredietrisico ten aanzien van borgstellingen(gemeentegaranties)

Het garantstellingsbeleid is geformaliseerd in de Verordening garantstelling gemeente Venray (raad 20 december 2011). Deze verordening regelt de subsidiëring in de vorm van garantstelling
In totaal staat de gemeente per 31 december 2019 (al dan niet met andere partijen) garant voor een totale schuld van € 405 mln. (in 2018 € 392 mln.), waarvan door de gemeente gewaarborgd € 211 mln. (in 2018 € 205 mln.). Zie voor een overzicht het overzicht gewaarborgde geldleningen in de toelichting op de balans in het onderdeel jaarrekening 2019.  
In 2019 zijn ten behoeve van Wonen Limburg geen nieuwe directe garantstellingen afgegeven maar is het bedrag van de totale schuld in de achtervang wel toegenomen met € 8 mln. waarvan € 4 mln. gewaarborgd door de gemeente. Dit is in overeenstemming met de leningsovereenkomst die in 2013 is afgesloten.  
De borgstellingen komen in drie vormen voor:

1. Directe borgstellingen € 17 miljoen
2. Achtervang woningcorporaties € 73 miljoen
3. Achtervang Nationale Hypotheek Garantie € 121 miljoen
4.  

Bij directe borgstellingen staat de gemeente tegenover geldgevers direct garant € 17 mln. voor de betaling van rente en aflossing op langlopende geldleningen. Deze geldleningen zijn door lokale organisaties of verenigingen aangetrokken die veelal activiteiten verzorgen die in het verlengde liggen van de gemeentelijke publieke taak. Onder de directe borgstelling zijn begrepen de aan GlaswebVenray afgegeven garantstelling voor een 2-tal leningen van in totaal € 8,5 miljoen voor de aanleg van een glasvezelnetwerk en voor een lening aan de Stichting Limburgs Voortgezet Onderwijs € 2.7 mln..
Achtervang houdt in dat de gemeente, al dan niet samen met het Rijk, een rol speelt in de zekerheidsstructuur van een waarborgfonds, bijvoorbeeld de Stichting Waarborgfonds Sociale Woningbouw (WSW). Door deze structuur kunnen instellingen die bij een waarborgfonds zijn aangesloten tegen de laagste rente lenen. Mede vanwege de strenge toetsingscriteria en periodieke toetsing door het fonds loopt de gemeente hierbij een veel lager risico dan bij directe borgstellingen. Het gemeentelijk aandeel per 31 december 2019 ten behoeve van leningen aan Wonen Limburg bedraagt € 69 miljoen. Deze corporatie ontving in 2019 van het WSW een borgbaarheidsverklaring in navolging van een uitgevoerd onderzoek naar de financiële positie op basis van het meest recente jaarverslag en de actuele prognosegegevens. Op grond van deze verklaring kan de corporatie binnen de ruimte van het borgingsplafond leningen aantrekken met WSW-borging.
Daarnaast neemt de gemeente samen met de Stichting Waarborgfonds Eigen Woningen een achtervangpositie in voor uitstaande hypotheken ad € 241 mln. in het kader van de Nationale Hypotheek Garantie. Het gemeentelijke aandeel is € 121 mln. zijnde 50%. Vanaf 2011 is de achtervang door de gemeenten voor nieuwe hypotheken beëindigd en wordt rechtstreeks door het rijk gegarandeerd.